مهمترین تغییرات استاندارد های حسابداری ایران در چند سال گذشته
در یک پروژه ملی، تصمیمات اساسی برای همگرایی استانداردهای حسابداری ایران با استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی IFRS در دورهای از سال گذشته اتخاذ شد. در بازهی زمانی ۱۳۹۷ تا به امروز بخش عظیمی از استانداردهای حسابداری ایران تجدیدنظر یا جدیداً وضع شدهاند تا با استانداردهای بینالمللی همخوانی بیشتری داشته باشند.
کلیه مباحث مرتبط با استاندارد حسابداری 43 در در ایران
آخرین اقدام مهم در جهت تغییر استانداردهای حسابداری ایران، منتشر شدن پیشنویس استاندارد حسابداری 43 درآمد عملیاتی حاصل از قرارداد با مشتریان (معادل IFRS 15) در تاریخ 31 فروردین 1401 توسط سازمان حسابرسی برای نظرخواهی عمومی بود. بعد از تغییرات گسترده در استانداردهای حسابداری از ابتدای سال 98، بررسی و لازمالاجرا شدن استاندارد حسابداری 43 به عنوان موضوع مهمترین رویداد در حسابداری ایران در سالهای اخیر به حساب میآید.
پیشنویس استاندارد حسابداری 43 درآمد عملیاتی حاصل از قرارداد با مشتریان، توسط سازمان حسابرسی تدوین شده و براساس ترجمه استاندارد بینالمللی گزارشگری مالی (15 IFRS) نوشته شده است. این استاندارد لازمالاجرا برای صورتهای مالی با تاریخ شروع از ابتدای فروردین 1402 و پس از آن است و و بعد از این موضوع نیز تاریخ آن به عنوان جایگزین سه استاندارد دیگر مد نظر قرار داده خواهد شد :
- استاندارد حسابداری درآمد عملیاتی شماره ۳
- استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت شماره ۹
- استاندارد حسابداری فعالیتهای ساخت املاک شماره ۲۹
جدیدترین استاندارد ها و اصلی ترین استاندارد هایی که مورد تجدید نظر قرار گرفته اند
مروری خواهیم داشت بر اساسیترین تغییراتی که در چند سال گذشته در زمینه استانداردهای حسابداری ایجاد شده است.
استاندارد های سال 1398
استانداردهایی که در سال ۱۳۹۸ کنار گذاشته شده یا تجدید نظر شدهاند عبارتند از:
- استاندارد 1: ارائه صورتهای مالی (مصوب 1379)
- استاندارد 2: صورت جریان وجوه نقد (مصوب 1379)
- استاندارد 6: گزارش عملکرد مالی (مصوب 1379)
- استاندارد 14: نحوه ارائه داراییهای جاری و بدهیهای جاری (مصوب 1379)
مواردی که مشمول استانداردهای قبلی و جدید بودند دارای آیتم های زیر می باشند که عبارتند از :
- استاندارد 1: ارائه صورتهای مالی (تجدیدنظر شده 1397)
- استاندارد 2: صورت جریانهای نقدی (تجدیدنظر شده 1397)
- استاندارد 34: رویههای حسابداری، تغییر در برآوردهای حسابداری و اشتباهات (مصوب 1397)
- استاندارد 36: ابزارهای مالی – ارائه (مصوب 1397)
- استاندارد 37: ابزارهای مالی – افشا (مصوب 1397)
استاندارد های سال 1399
تنها یک مورد استاندارد در این سال اصلاح شده و آن نیز مربوط به استاندارد 35 مالیات بردرآمد (مصوب ۱۳۹۷) می باشد که با موفقیت به روزرسانی شده است.
استاندارد های سال 1400
در سال 1400، بسیاری از استانداردها بررسی مجدد و بروزرسانی شدند یا به طور کامل نادیده گرفته شدند که در این میان برخی از این موارد، شامل آیتم های زیر می باشند:
- استاندارد 18: صورتهای مالی تلفیقی و حسابداری سرمایهگذاری در واحدهای تجاری فرعی (تجدیدنظر و اصلاح شده 1384 و 1389)
- استاندارد 19: ترکیبهای تجاری (تجدیدنظر شده 1384)
- استاندارد 20: سرمایهگذاری در واحدهای تجاری وابسته (تجدیدنظر شده 1389)
- استاندارد 22: گزارشگری مالی میاندورهای (اصلاح شده مهر 1389)
- استاندارد 23: حسابداری مشارکتهای خاص (اصلاح شده مهر 1389)
این موارد همچنین شامل استانداردهای جدیدی است که تازه وضع شده و یا مورد بازبینی و اصلاح قرار گرفتهاند که شامل موارد زیر می باشند :
- استاندارد 18: صورتهای مالی جداگانه (تجدیدنظر شده 1398)
- استاندارد 20: سرمایهگذاری در واحدهای تجاری وابسته و مشارکتهای خاص (ت. ن 1398) ترکیبهای تجاری (مصوب 1398)
- استاندارد 22: گزارشگری مالی میاندورهای (تجدیدنظر شده 1400)
- استاندارد 39: صورتهای مالی تلفیقی (مصوب 1398)
- استاندارد 40: مشارکتها (مصوب 1398)
- استاندارد 41: افشای منافع در واحدهای تجاری دیگر (مصوب 1398)
- استاندارد 42: اندازهگیری ارزش منصفانه (مصوب 1399)
استاندارد های سال 1401
تنها استانداردی که در طول این سال مورد تجدیدنظر قرار گرفت، استاندارد 16 آثار تغییر در نرخ ارز بود که در سال ۱۳۹۱ تجدیدنظر شده و در سال ۱۳۹۲ اصلاح شد. این استاندارد در سال ۱۴۰۰ نیز دوباره تجدیدنظر گردید و در وضعیت جدید قرار گرفت.
استاندارد های سال 1401
استانداردها در این سال قرار است مورد بازبینی و بهروزرسانی قرار گیرند. تجدیدنظر این استانداردها دربرگیرندهی موارد زیر خواهد بود:
- استاندارد ۳: درآمد عملیاتی، مصوب ۱۳۷۹
- استاندارد ۹: حسابداری پیمانهای بلندمدت، مصوب ۱۳۷۹
- استاندارد ۲۹: فعالیتهای ساخت املاک، اصلاح شده مهر ۱۳۸۹
استاندارد جدیدی در این سال به اجرا در خواهد آمد که با موضوع درآمد عملیاتی حاصل از قرارداد با مشتریان مصوب 1401 استاندارد 43 نام دارد.
نگاهی به آخرین تغییرات استاندارد های حسابداری ایران در سال های گذشته
شما میتوانید با بررسی فهرست کامل تغییرات در جدول بالا، اطلاعات کاملی در خصوص تغییرات استانداردهای حسابداری در سالهای اخیر کسب کنید.
کلام پایانی
اصول و استانداردها، رویههای مشترک حسابداری یک مجموعه است که به عنوان معیار و پایه روش های مختلف حسابداری، به کار میروند. این اصول مشابه قوانین و مقرراتی هستند که حسابداران باید با آنها کار کنند. وجود این استانداردها باعث میشود تا گزارشهای مالی همه مشابه یکدیگر باشند و در سراسر کشور به یک شکل به کار گرفته شوند. در این مقاله، تغییرات اساسی در استانداردهای حسابداری در سالهای اخیر را بررسی کردیم.
پرسش و پاسخ
آیا استانداردهای حسابداری ایران در بازه زمانی 1398 تا 1402 تغییر کردهاند؟
تغییرات اصلی در استانداردهای حسابداری در سالهای اخیر، در جدول بالایی قابل مشاهده است.
